17 Kasım 2007 Cumartesi

YUNAN MİTOLOJİSİ

Yunan mitolojisi, Yunan tanrıları, tanrıçaları ve kahramanları hakkındaki hikayelerden oluşan sözlü edebiyatla yaratılmış ve yaygınlaşmış bir mitolojidir. Günümüzde bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hallerinden alıyoruz. Tarihciler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için de bazen zamanın sanatındaki ipuçlarını bile toplar. Genel olarak Yunan mitolojisi Yakın Doğu'daki diğer uygarlıkların mitolojilerinden fazlasıyla etkilenmiştir. Kendisi de daha sonraki Roma mitolojisini fazlasıyla etkilemiştir. Yunan mitolojisindeki efsanelerde çoğu eski Yunan tanrıları insan şeklindedir. Sfenks gibi bazı istisnalar da zaten Yakın Doğu ya da Anadolu kaynaklı karakterlerdir. Yunan tanrılarının yaratılış hikayeleri olabilir ama onlar yaşlanmazlar. Tanrılar nerdeyse tüm hastalıklara direnççlidir. Ayrıca görünmez olabilir, uzak zamanları çok kısa zamanda seyahat edebilir, haberleri olup olmadan insanlarla konuşabilirler. Her tanrının ayrı bir görünüşü, ilgi alanı, kişiliği ve uzmanlık alanı vardır. Bu özellikler yöresel olarak da değişmektedir....

KITALARA GÖRE BAŞLICA IRMAKLAR

ASYA: Başlıca ırmakları, Yangtze (5500 km Asya’nın en uzun, dünyanın dördüncü uzun ırmağıdır.), Yenisey (kaynağı Büyük Yenisey ırmağı olarak kabul edildiğinde 4000 km, Selegna Irmağı olarak kabul edildiğinde 5500 km uzunluğundadır.), Obi (3680 km, İrtiş Irmağı’yla birlikte 5569 km), Sarı (4700 km), İrtiş (4441 km), Lena (4400 km), Amur (4352 km), Mekkong (4200 km), Brahmaputra (2900 km), İndus (2900 km), Fırat (2700 km), Amuderya (2539 km), Ganj (2506 km), Saluen (2415 km), Siriderya (2204 km), Irravadi (2090 km), Dicle (1900 km) ve Yamuna (1385 km). AVRUPA: Başlıca ırmakları, Volga (3689 km), Tuna (2848 km), Dinyeper (2250 km), Don (1900 km), Ren (1320 km), Elbe (1165 km), Loire (1020 km), Oder (912 km) ve Po (652 km)’dur. En büyük gölleri, Ladoga (17 678 km2), Onega (9720 km2) ve Vanern (5584 km2)’dir. En büyük adası Büyük Britanya (229 885 km2), en geniş yarımadası İskandinavya, (800 000 km2), en yüksek çağlayanı Fransız Pireneleri’ndeki Gavarnie (421 m), en uzun demir yolu tüneli Manş Tüneli (50,5 km)’dir. AMERIKA: Kuzey Amerika: Başlıca ırmakları; Arkansas, Brazos, Colorado, Columbia, Mackenzie, Mississippi, Missouri, Nelson, Rio Grande, St. Lawrence, Yukon'dur. Güney Amerika: Amazon Nehri AFRİKA: Başlıca ırmakları; Nil (6648 km ile yalnızca Afrika’nın değil, dünyanın en uzun ırmağıdır), Benue (1400 km), Kongo (4700 km), Kasai (2153 km), Limpopo (1770 km), Lualaba (645 km), Nijer (4183 km), Orange (2090 km), Senegal (1633 km), Chari (949 km), Oubaungi (2250 km), Zambezi’dir (2735 km). OKYANUSYA: Başlıca akarsuları, Murray, Darling ve Murrumbidgee

NİL NEHRİ VE ÖZELLİKLERİ

Kuzeydoğu Afrika’da büyük bir nehir. 6640 kilometrelik uzunluğu ile dünyânın en uzun, 3.200.000 km2 su alma alanı ile dünyânın üçüncü büyük nehridir. Nil’in su alma havzasında bir grup göl bulunur. Bunlardan biri olan Victoria, dünyânın ikinci büyük gölüdür. Nil, başlangıçta Beyaz Nil (esas kol) ve Mavi Nil olarak iki ana kol hâlinde doğar ve bu kollar Hartum’da birleşir. ... Nil nehri Etiyopya'nın yüksek yerlerinden kaynağını alan Mavi Nil, Hartum ( Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti (Ityopp'ya Federalawi Demokrasiyawi Ripeblik) Türkçe'deki diğer adı Habeşistan olan bir doğu Afrika ülkesidir. Komşuları Sudan, Eritre, Cibuti, Somali, Kenya ve Uganda'dır. Başkenti Addis Ababa, yüzölçümü 1.127.127 km², nüfusu 65,3 milyon civarıdır. Ülkenin Kızıldeniz'le bağlantılı parçası olan Eritre 1993'te bir referandum sonrasında Etiyopya'dan bağımsız bir ülke haline geldi. Sudan)'da Beyaz Nil ile birleşerek Sudan Demokratik Cumhuriyeti Kuzey Doğu Afrika’da, 3° 28’ - 22° kuzey enlemleri ve 21° 49’ - 38° 35’ doğu boylamları arasında yer alan bir Afrika devleti. Kuzeyden Mısır, doğudan Etyopya ve Kızıldeniz, güneyden Uganda ve Zaire, batıdan Orta Afrika Cumhûriyeti, Çad ve Libya devletleriyle çevrilidir. Mısır'ın doğusunu kuzey-güney yönünde katederek Akdeniz'e dökülür. Nehrin uzunluğu 6670 kmdir. Nil nehri Mısır içinde çok uzun bir mesafe kat etmesine rağmen hemen hiç bir kol almaz. Nil'in Mısır'ı geçtiği 1500 km uzunluğunda ve ortalama 10 km genişliğinde saha boyunca tarım yapılır. Asvan barajı yapıldıktan sonra Nil'in Mısır'da yaptığı taşkınlar durdurulmuştur. Kuzeydoğu Afrika’da büyük bir nehir. 6640 kilometrelik uzunluğu ile dünyânın en uzun, 3.200.000 km2 su alma alanı ile dünyânın üçüncü büyük nehridir. Nil’in su alma havzasında bir grup göl bulunur. Bunlardan biri olan Victoria, dünyânın ikinci büyük gölüdür. Nil, başlangıçta Beyaz Nil (esas kol) ve Mavi Nil olarak iki ana kol hâlinde doğar ve bu kollar Hartum’da birleşir. Nil, dünyanın en uzun nehri. 4.187 mil (6,695 km.) uzunluğundadır. Afrika Kıtası'nın üçte birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar ve üç ana kolu vardır: Beyaz Nil, Mavi Nil ve Atbera. Nehrin en uzaktaki kaynağı Burundi'deki Doğu Afrika Göller Bölgesi'ndeki Kagera Nehri olarak doğar ve Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarını oluşturarak Victoria gölüne katılır. Asıl Nil Nehri bu gölden Victoria Nili olarak çıkar. Kyoga ve Albert Göllerinden geçtikten sonra Albert Nili olarak yoluna devam eder. Nimule'de Sudan'a giren nehrin ana kolu, Melekal yakınında Bahrü'l Gazal ve Sobat Nehirleriyle birleştikleri yere kadar Bahrü'l Cebel, Mavi Nil Nehri ile birleştiği yere kadar da Beyaz Nil Nehri olarak anılır. Mavi Nil Etiyopya'nın orta kesiminde doğar ve Beyaz Nil'e Hartum yakınlarında doğu kıyısından katılır. Asıl Nil son büyük kolu olan Atbera nehrini Hartum'un kuzaydoğusunda ve doğu kıyısından alır. Daha sonra kuzeybatıya doğru geniş bir S çizer. Bu arada üç çağlayanı aşarak Nasır Gölüne katılır. Bu gölü oluşturan Assuan Barajı'nın aşağısında Mısır içlerinde kuzeye doğru akar ve Kahire Yakınlarında Nil deltası ile son bulur. Mısır'da Nil Nehri'nin sulama amacıyla kullanılması çok eski bir geçmişe dayanır. 19. yüzyılda baraj ve kanalların yapımı ile daha geniş bir alanda ve sürekli sulama olanağı sağlanmıştır. Nil Nehri üzerinde bulunan Assuan Barajı hem sulama, hem de elektrik üretiminde Mısır için hayati bir önem taşımaktadır. Nil Nehri tarih boyunca ve günümüzde taşımacılıkta da yoğun olarak kullanılmaktadır. Nehir denize dökülmeden önce büyük bir delta oluşturur. Güneyde Kahire'den başlayan deltanın denize olan mesafesi 160 km. Bu noktadan deltanın Akdeniz kıyısında Batı ve doğu uçlarında yer alan Port Said ve İskenderiye’ye olan mesafesi ise 250 km'dir. Deltada sayısız kanallar kollar ve göller vardır. Ancak ırmak iki ana koldan denize dökülür....

BÖLGELERE GÖRE BARAJLAR

Akdeniz Bölgesindeki Barajlar • Aslantaş Barajı Osmaniye de Ceyhan nehri üzerinde • Alakır Barajı Antalya alakır çayı • Berke Barajı Osmaniye de Ceyhan nehrinde türkiyenin en yüksek dünyanın 16, barajı • Gezende Barajı mersinde Göksu üzerinde • Karacaören Barajı burdur aksu çayı üzerinde • Menzelet Barajı kahraman Maraş Ceyhan nehri • Oymapınar Barajı Antalya Manavgat nehri • Seyhan Barajı adana Seyhan nehri • Sır Barajı kahraman Maraş Ceyhan nehri • Yalvaç Barajı Antalya sücüllü çayında Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Barajlar • Ağrı Barajı • Çıldır Barajı • Girlevik Barajı • Girlevik II Barajı • Hınıs Başköy Barajı Erzurum başköy barajı • Keban Barajı Elazığ Fırat nehri üzerinde • Palandöken Barajı • Patnos Barajı • Pazaryolu Barajı • Tercan Barajı, Erzincan da tuzla çayında • Erzincan Barajı, Erzincan da çardaklı deresi Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Barajları • Atatürk Barajı, Adıyaman Şanlıurfa da Fırat nehri üzerinde • Batman Barajı batman nehri üzerinde batmandadır. • Birecik Barajı Şanlıurfa da Fırat nehrinde • Dicle Barajı Diyarbakır da Dicle nehrinde • Karakaya Barajı Diyarbakır da Fırat nehri üzerinde • Karkamış Barajı Gaziantep Fırat nehri • Kıralkızı Barajı Diyarbakır da Dicle nehri üzerinde • Tahtaköprü Barajı Kilis karasu çayı üzerinde İç Anadolu Bölgesindeki Barajlar • Akkaya Barajı Niğde tabakhane çayı • Akköy Barajı Niğde asrcık çayı • Altınhisar Barajı Niğde karaman çayı • Altınapa Barajı Konya dolav çayı • Ayrancı Barajı Konya kocadere çayı • Ağcaşar Barajı kayseri Yahyalı deresi • Bayındır Barajı Ankara bayındır çayı • Belpınar Barajı tokat Devrek boğazı • Çamlıgöze Barajı • Çubuk I Barajı • Divriği Mursal Barajı, • Gazibey Barajı, • Gökçekaya Barajı Eskişehir Sakarya nehri • Gölova Barajı Sivas Kelkit çayı • Hirfanlı Barajı kırşehirde Kızılırmak üzerinde • İvriz Barajı Konya da ivriz çayı üzerinde • Kapulukaya Barajı Kırıkkale Kızılırmak • Kesikköprü Barajı Ankara kızılırmak • Kılıçkaya Barajı, Sivas Kelkit nehri • Sarıyar Barajı, Ankara da Sakarya nehrinde • Yapıaltın Barajı Sivas çaylak çayında • Yenice Barajı • Çubuk Barajı Ankara çubuk çayı Marmara Bölgesi • Büyükorhan Barajı • Demirtaş Barajı bursa balıklaya çayı • Doğancı Barajı bursa nilüfer çayı • Gölbaşı Barajı bursa aksu çayı • Hasanağa Barajı bursa hasanağa çayı • Yuvacık Barajı Kocaeli de • Ömerli Barajı İstanbul riva çayı • Karaidemir Barajı Tekirdağ karaidemir çayı Karadeniz Bölgesindeki Barajlar • Altınkaya Barajı samsun da Kızılırmak • Almus Barajı tokat Yeşilırmak • Ataköy Barajı tokat yeşilırmak • Atakum Barajı • Boyabat Barajı Sinop Kızılırmak • Derbent Barajı samsun Kızılırmak • Hasanuğurlu Barajı samsun yeşilırmak • Suatuğurlu Barajı samsun yeşilırmak • Torul Barajı Gümüşhane harşit ırmağı • Obruk Barajı çorum kızılırmak ...

TÜRKİYEDEKİ BARAJ GÖLLERİ VE BÜYÜKLÜKLERİ

Atatürk Baraj Gölü 817 km² Şanlıurfa,Adıyaman Keban Baraj Gölü 675 km² Elazığ,Tunceli,Erzincan Karakaya Baraj Gölü 298 km² Malatya,Elazığ,Diyarbakır Hirfanlı Baraj Gölü 263 km² Ankara,Kırşehir Altınkaya Baraj Gölü 118 km² Samsun Sarıyar Baraj Gölü 83 km² Ankara, Eskişehir Seyhan Baraj Gölü 67 km² Adana Kılıçkaya Baraj Gölü 64 km² Sivas, Giresun Aslantaş Baraj Gölü 49 km² Adana Demirköprü Baraj Gölü 47 km² Manisa Karacaören Baraj Gölü 45 km² Burdur,Isparta Büyükçekmece Gölü 43 km² İstanbul Menzelet Gölü 42 km² Kahramanmaraş Arpaçay Gölü 41 km² Kars...

NEHİRLER VE DÖKÜLDÜKLERİ YERLER

Marmara Denizi • Yalak Deresi • Kocasu Deresi o Karaerik Deresi o Aliova Çayı  Emet Suyu o Kara Deresi  Kadıköy Deresi  Kocaafşur Çayı  Madra Deresi  Hanife Deresi  Gölcük Deresi  Dombay Deresi  Killer Deresi  Değirmencik Deresi  Keçi Deresi  Simav Çayı o Nilüfer Çayı • Gönen Çayı • Biga Çayı o Can Deresi  Yakacık Deresi • Mermer Deresi • Uludere o Birgos Çayı • Koca Çayı Ege Denizi • Meriç Nehri o Ardas  (Krumovica o Tunca o Erithropótamos  Luda Reka  Diavolorrema o Ergene Nehri  Çorlu Suyu (Deresi)  Vize (Ana) Deresi  Sakızköy (Poyralı) Deresi  Çiftlik Deresi (güney)  Çiftlik Deresi (kuzey)  Ana Deresi  Şeytan Büyük Deresi  Akar Deresi  Teke Deresi  Kaysan Deresi • Kavak Suyu • Koca Deresi • Gediz Nehri (Gediz Çayı) • Küçük Menderes Nehri • Büyük Menderes Nehri o Akçay Akdeniz'e dökülenler • Aksu • Asi • Ceyhan • Göksu • Manavgat Çayı • Seyhan Karadeniz'e dökülenler • Çoruh • Sakarya • Yeşilırmak • Kızılırmak • Filyos Basra Körfezi'ne dökülenler • Fırat • Dicle Hazar Denizi'ne dökülenler • Aras • Kura

YUNAN MİTOLOJİSİNDEKİ TANRILAR VE TANRIÇALAR

Afrodit aşk tanrıçasıdır. • Agdistis dişilik ve erkeklik özelliğine sahiptir. • Apate hile tanrıçasıdır. • Artemis vahşi doğa tanrıçasıdır. • Athena akıl sanat barış ve savaş tanrıçasıdır. • Demeter tarım ve bereket tanrıçasıdır. • Elais yağ tanrıçasıdır. • Elpis umut tanrıçasıdır. • Euribia deniz tanrıçasıdır. • Hebe gençlik tanrıçasıdır. • Hemera gün’ün tanrıçasıdır. • Hera kadınlara evlilikte ve doğumda yardım eder. Göklerin tanrıçasıdır. • Hestia ocak (ateşi) tanrıçasıdır. • Mireler evren yasaları ve mukadderat olarak ifade edilir. • Mnemosyne hafıza ve hatıra tanrıçasıdır. • Nemesis aşırı gurur ve enaniyete düşenleri cezalandırır. • Niks gece tanrıçasıdır. • Penia fakirlik tanrıçasıdır. • Persephone ölüler ülkesinin tanrıçasıdır. • Selene ay tanrıçasıdır. • Themis adalet ve düzen tanrıçasıdır. • Thetis su tanrıçasıdır. • Hades yer altı ve ölüm tanrıçasıdır.

YERALTI SULARI VE KAYNAKLARI

Yeraltı Suları ve Kaynaklar Yer altı Suyu (Taban Suyu) Yağış olarak yeryüzüne düşen ya da yeryüzünde bulunan suların, yerçekimi etkisiyle yerin altına sızıp, orada birikmesiyle oluşan sulardır. Yer altı suyunun oluşabilmesi için beslenme ve depolanma koşullarının uygun olması gerekir. Yer altı suyunun beslenmesini etkileyen en önemli etmen yağışlardır. Depolama koşulları ise yüzeyin eğimine, bitki örtüsüne ve yüzeyin geçirimlik özelliğine bağlıdır. Yer altı Sularının Bulunuş Biçimleri Bol yağışlı ve zemini geçirimli taşlardan oluşan alanlarda yer altı suyu fazladır. Az yağış alan, eğimi fazla ve geçirimsiz zeminlerde ise, yer altı suyunun oluşumu zordur. Kum, çakıl, kumtaşı konglomera, kalker, volkanik tüfler, alüvyonlar, geçirimli zeminleri oluşturur. Bu nedenle alüvyal ovalar ve karstik yöreler yer altı suyu bakımından zengin alanlardır. Kil, marn, şist, granit gibi taşlar ise geçirimsizdir. Yer altı suyu oluşumunu engeller. Yeraltında biriken sular. Taban suyu ve Artezyen Karstik Yeraltı Suyu olarak bulunur. Taban Suyu Altta geçirimsiz bir tabaka ile sınırlandırılan, geçirimli tabaka içindeki sulardır. Bu sular genellikle yüzeye yakındır. Marmara Bölgesi’ndeki ovalar, Ege Bölgesi’ndeki çöküntü ovaları, Muş, Erzurum ve Pasinler ovalarındaki yer altı suları bu gruba girer. Artezyen Bu tür sular basınçlı yeraltı sularıdır. İki geçirimsiz tabaka arasındaki geçirimli tabaka içinde bulunan sulardır. Tekne biçimli ovalar ve vadi tabanlarında bu tür sular bulunmaktadır. İç Anadolu Bölgesi artezyen suları bakımından zengindir. Karstik Yer altı Suyu Karstik yörelerdeki kalın kalker tabakalar arasındaki çatlak ve boşluklarda biriken yer altı sularıdır. En önemli özelliği birbirinden bağımsız taban suları oluşturmasıdır. Karstik alanların geniş yer kapladığı Akdeniz Bölgesi karstik yeraltı suları bakımından zengindir. Kaynak Yeraltı sularının kendiliğinden yeryüzüne çıktığı yere kaynak denir. Türkiye’de kaynaklara pınar, eşme, bulak ve göze gibi adlar da verilir. Kaynaklar, yer altı suyunun bulunuş biçimine, yüzeye çıktığı yere ve suların sıcaklığına göre gruplandırılabilir. Sularının sıcaklığına göre kaynaklar, soğuk ve sıcak su kaynakları olarak iki gruba ayrılır : 1-) Soğuk Su Kaynakları Yağış sularının yeraltında birikerek yüzeye çıkması sonucunda oluşurlar. Genellikle yüzeye yakın oldukları için dış koşullardan daha çok etkilenirler. Bu nedenle suları soğuktur. Soğuk su kaynakları yeraltında bulunuş biçimine ve yüzeye çıktığı yere göre üç gruba ayrılır : a-) Tabaka Kaynağı : Geçirimli tabakaların topoğrafya yüzeyi ile kesiştikleri yerden suların yüzeye çıkmasıyla oluşan kaynaklara tabaka kaynağı denir. b-)Vadi Kaynağı : Yeraltına sızan suların bulunduğu tabakanın bir vadi tarafından kesilmesi ile oluşan kaynaktır. Genellikle vadi yamaçlarında görülür. c-)Karstik Kaynak (Voklüz) : Kalın kalker tabakaları arasındaki boşlukları doldurmuş olan yer altı sularının yüzeye çıktığı kaynaktır. Bol miktarda kireç içeren bu kaynakların suları genellikle sürekli değildir. Yağışlarla beslendikleri için karstik kaynakların suları soğuktur. Toroslar üzerindeki Şekerpınarı en tanınmış karstik kaynak örneklerinden biridir. Sıcak Su Kaynakları Yerkabuğundaki fay hatları üzerinde bulunan kaynaklardır. Fay kaynakları da denir. Suları yerin derinliklerinden geldiği için sıcaktır ve dış koşullardan etkilenmez. Sular geçtikleri taş ve tabakalardaki çeşitli mineralleri eriterek bünyelerine aldıkları için mineral bakımından zengindir. Bu tür kaynaklara; kaplıca, ılıca, içme gibi adlar verilir. Sıcak su kaynaklarının özel bir türüne gayzer denir. Gayzer : Volkanik yörelerde yeraltındaki sıcak suyun belirli aralıklarla fışkırması ile oluşan kaynaklardır. UYARI : Yerin derinliklerinde bulunan suların sıcaklığı yıl içinde fazla bir değişme göstermez. Fay kaynakları volkanik ve kırıklı bölgelerde görülür. Türkiye’de Sıcak Su Kaynaklarının Dağılışı Türkiye kaplıca ve ılıca bakımından zengin bir ülkedir. Bursa, İnegöl, Yalova, Bolu, Haymana, Kızılcahamam, Sarıkaya, Erzurum, Sivas Balıklı Çermik, Afyon, Kütahya, Denizli çevresindeki kaplıca ve ılıcalar en ...